Zygmunt Haupt (1963-64) © fot. Arthur Haupt

SZCZERZE I DOBROWOLNIE POMAGAJĄC W ŚLEDZTWIE | TARAS PROCHAŚKO

Wydaje się, że Zygmunt Haupt pisał nie dla tych, którym wystarcza samo tylko czytanie. Podejrzewam, że pisał dla tych, którzy nawet kiedy czytają, to myślą o tym, jak napisać coś swojego. I dla tych nielicznych, którzy, chcąc pisać sami, czytają nie po to, by nauczyć się, jak pisać można, ale po to, by wiedzieć: tak już robić nie warto. Bo tak już to zostało zrobione. I powtórzyć się tego nie da, bo takie powtórzenie traci sens jeszcze zanim zostanie zapisane.

Zygmunt Haupt (1963-64) © fot. Arthur Haupt

PŁASKA PLUSKWA | ZOFIA KRÓL, DR

„Muchy gęsto popstrzyły obłupaną emalię tarczy tandetnego zegara“ – czytanie prozy Haupta naraża na regularne chwile oniemienia. Co jest nie tak z tym fragmentem zdania, że chce się go czytać ciągle na nowo, najchętniej na głos, układając mięśnie twarzy do kolejnych wygibasów?

Zygmunt Haupt (1963-64) © fot. Arthur Haupt

ĆWICZENIA TOPOGRAFICZNE, CZYLI SZYMBARK CZASÓW ZYGMUNTA HAUPTA | MAREK DZIEDZIAK

Gorlicki Festiwal im. Zygmunta Haupta to doskonały moment nie tylko do odkrycia twórczości nieznanego szerzej pisarza i malarza, ale także miejsc, w których przebywał i tworzył. Jerzy Stempowski w liście do Haupta pisał o jego książce „Pierścień z papieru”:

Jako malarz o wyobraźni bardziej statycznej, wywołuje Pan z pamięci oddzielne obrazy, nie zajmując się układaniem ich w serie ciągłe. Magię te znał Petrarka. Wszystkie miejsca pobytu opisał jak gdyby w ćwiczeniach topograficznych.

Zygmunt Haupt (1963-64) © fot. Arthur Haupt

ŚWIAT SŁÓW – SZKIC O JEDNYM ASPEKCIE TWÓRCZOŚCI ZYGMUNTA HAUPTA | PAWEŁ PANAS, DR

1.

Raz jeszcze zacznijmy od korespondencji pisarza. W liście z 9 stycznia 1949 roku Zygmunt Haupt zwierzał się Józefowi Wittlinowi:

Czeka mię jeszcze w niedługim czasie nieprzyjemna w swoim rodzaju historia. Mianowicie zwrócił się do mnie jakiś komitet nowoorleański, ażeby pomóc im jako tłumacz w przyjęciu jednego z pierwszych wielkich transportów polskich DP, który ląduje w tym porcie. Jeżeli do tego ma przyjść, to będę się starał ograniczać do roli tłumacza tylko, bo moje opinie o nowym, upragnionym życiu, jakie mają tu zacząć, byłyby te prywatne opinie paradoksalne i nieentuzjastyczne.*

Zygmunt Haupt (1963-64) © fot. Arthur Haupt

HAUPT. NIEUSTAJĄCY FESTIWAL ŚWIATA | ANDRZEJ NIEWIADOMSKI, DR HAB.

Festiwal Haupta w Gorlicach. No dobrze, pomyślałem, zaczęło się… Nie, może niekoniecznie dobrze. A w zasadzie… W końcu to dziś nieuchronny chyba etap przyswajania i odkrywania dzieła autora „Deszczu”.

Zygmunt Haupt (1963-64) © fot. Arthur Haupt

CZAS BY HAUPT POWRÓCIŁ | ANDRZEJ STASIUK

No i co z tym Hauptem? Z tym pisarzem zapomnianym, osobnym, do nikogo niepodobnym? Co z tym autorem fragmentów, urywków, tekstów bez pointy? Postrzępione to, potargane, bez początku i końca, bez wyrazistej formy. Sześćset stron druku w miękkiej okładce. Pewnie się rozleci od wielokrotnego czytania. Kartki się rozsypią. Wymieszają, przetasują niczym w nieobliczalnym pasjansie. Co z nim zrobić? Z tym mistrzem nieoczywistości. Z tym niewolnikiem i zarazem władcą pamięci.

Zygmunt Haupt (1963-64) © fot. Arthur Haupt

ZYGMUNT HAUPT | ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ

Największy z niesłusznie zapomnianych polskich pisarzy, zajmuje w polskiej literaturze miejsce osobne, jego twórczość pozostaje niemalże bez precedensu. Zachęcamy do zapoznania się z artykułem przedstawiającym biografię Zygmunta Haupta; jego autorem jest prof. Aleksander Madyda.

Zygmunt Haupt (1963-64) © fot. Arthur Haupt

BIBLIOGRAFIA TWÓRCZOŚCI LITERACKIEJ | 1935-75, 1988-2014

Pierwsze opowiadania publikował Zygmunt Haupt już w latach 30. XX w. Jednak dopiero nagroda „Kultury” za rok 1962 przyniosła pisarzowi szerszą rozpoznawalność wśród czytelników. Po raz drugi został doceniony w roku 1971, kiedy przyznano mu nagrodę literacką Fundacji im. Kościelskich. Poniżej prezentujemy bibliografię literacką Zygmunta Haupta z lat 1935-75 oraz wydania pośmiertne z lat 1988-2014 w opracowaniu prof. Aleksandra Madydy.

Zygmunt Haupt (1963-64) © fot. Arthur Haupt

BIBLIOGRAFIA TWÓRCZOŚCI RYSUNKOWEJ | 1933-75

Zygmunt Haupt studiował najpierw architekturę na Politechnice Lwowskiej, a następnie, w latach 1931-32, urbanistykę w Paryżu. Tam zaczął malować i pisać. Zarabiał wykonując rysunki, prace malarskie, projektując. Poniżej prezentujemy bibliografię rysunkową Zygmunta Haupta z lat 1933-75 w opracowaniu prof. Aleksandra Madydy.

Zygmunt Haupt (1963-64) © fot. Arthur Haupt

BIBLIOGRAFIA PRAC NAUKOWYCH, KRYTYCZNOLITERACKICH, RECENZJI | 1950-2015

Poniżej prezentujemy bibliografię prac naukowych, krytycznoliterackich i recenzji poświęconych twórczości Zygmunta Haupta, w opracowaniu prof. Aleksandra Madydy.